Sanayicinin vasıflı personel bulamadığına dair haberler dün olduğu gibi bugünde gündemde, peki bu haberleri nasıl okuyacağız? İşin aslı nedir? Değerlendirmeyi kimin cephesinden yaparsak doğru sonuca ulaşabiliriz veya bakış açımızı hiç bir kesimin görüş alanında daraltmadan durumu değerlendirebilir miyiz?
Biz genel bakış açısıyla konuyu değerlendirebiliriz; çünkü bizim işverenlerle bir göbek bağımız yok. Genelde medya reklam verenlerin çıkarlarını koruduğundan haberlerini onların ekseninden yazar veya iktidardan bir arpalık alıyorsa suya sabuna dokunmadan aradan sıyrılır. İktidardan veya sermayeden arpalık alamadığında müzmin muhalifte olabilir. Medya finansman sorununu çözebilirse ancak kaliteli haber anlayışına ulaşabilir ki bu şimdilik bizim konumuz değil.
Vasıflı personel bulamadığı için yatırım erteleyen işveren haberlerine sadece gülerim.
Vasıflı personel bulamayan işveren ne kadar haklı? Mesleki Eğitimi savunmayan, desteklemeyen kişilerin yetişmiş eleman bulamadığında seslerini yükseltme hakkı yoktur. Çalışanına yöresinde asgari geçimi bile çok gören işverenin adam bulamıyorum demesi abesle iştigaldir. İnsan Kaynaklarını doğru yönetmeyen, personelini çağın gereğine göre eğitmeyen onlardan sadece işini görünceye kadar faydalanmayı hedefleyen işverenlerin çuvaldızı önce kendilerine batırmaları gerekmektedir.
Konuyu iktidar ve devlet açısından değerlendirirsek. Eğitim politikası problemli olan bir yapının mesleki eğitimi daha da sorunlu olması kaçınılmazdır. Göstermelik yapılan projelerde diğer proje işlerinde olduğu gibi pek bir işe yaramamaktadır. Örnek olarak daha öncede eleştirdiğim bir konu, bazı projelerde eğitim veren mesleki eğitim okulları zaten kendi mezunlarını takipten ve yetiştirmekten acizdir. Bir proje nasıl sihirli değnek olacak ki o okulların eğitim kadrolarını insan yetiştiren bir noktaya ulaştıracak. Eğer sadece makine parkını yenilemekle bu işler olsaydı zaten işimiz çok kolaydı. Bütün okulların atölyelerini yenilerdik ve ortada hiç sorun kalmazdı.
İşsizler açısından durumu değerlendirmek belki de en zoru. Eğitim yapısı dolayısıyla çocuk on iki yıl okullarda oyalanacak ve genel liseden mezun olacak. Bu adam vasıfsız olmaz mı? Sonra yeniden bir sürü harcama yap bu adamlara meslek kazandırmaya çalış. Zaten dayısını bulan ortalıkta kalmaz. Genelde ortada kalan kendisine bir arka bulamamış, elinden iş gelmeyen, hayata hazırlanmamış ve kendini hazırlayamamış kişilerdir. Bu kişilere devlet sahip çıkmalı ve onları yetiştirmeli. Bu noktada işsizliği yerinde çözmek daha da önemlidir. Mesela yakın gelecekte gıda krizine doğru gidiyoruz ki bu zamandan sonra en önemli iş çiftçilik olacaktır ancak çiftçilik ülkemizde hala bir meslek olarak görülmemektedir. Bizim tekrar küçük aile işletmelerine ihtiyacımız var. Kendi yağıyla kavrulan ve çevresine de faydalı olan aile işletmelerine. Bunu her sektör için düşünebiliriz. Yeni çağda kendini kimseye muhtaç olmadan doyurabilen ve dünyayı doyurmaya talip ülkeler, teknoloji ve bilgiyi doğru kullanan devletler dünya klasmanında ön sıralarda olacaktır.
Çalışmak istemeyene zaten çözüm de söylenecek sözümüz de yok. Devlet doğru yardım politikaları ile çalışanı desteklemelidir ki tembellik özendirilmesin. Asgari geçimden yoksun asgari ücretten vergi alan bir devlet sosyal yardım yapıyorum diyerek ortalıkta dolaşırsa bu durumu inandırıcı olmaz. Eskiden belki bu işlerin takibi zordu, şimdiki teknolojiyle kişinin durumunu değerlendirmek ve bunu tüm kurumlara sunmak ayrıca ortak bir alt yapı, veritabanı oluşturmak mümkündür. Mahalle mahalle, ilçe ilçe, il il mevzu çözülebilir.
Sonuç olarak üretici, çalışan, iş yapmak isteyen desteklenmelidir. Kazandıklarının bir kısmıyla işine ve insana yatırım yapan işverenler desteklenmeli ve ödüllendirilmelidir. Mesleki Eğitime gönül vermiş eğitimcilere ve benim mezunum ne iş yapıyor diye kendine sorma ihtiyacı duyan öğreticilere önem verilmelidir. İşte o zaman işsizlik, mesleksizlik, işverensizlik sorunlarımız birer birer çözülür.
